‘Aan de VU word je niet iets, maar iemand.’ Volgens de Vrije Universiteit Amsterdam is de vorming van studenten tot succesvolle professionals meer dan het vergaren en toepassen van kennis. De sociale component is minstens zo belangrijk; samen problemen oplossen, openstaan voor andermans perspectief, omgaan met verschillende situaties en een netwerk opbouwen – het zijn vaardigheden die je als student leert en je als professional verder helpen in je carrière. De VU vroeg zich af: hoe kunnen we, naast het bieden van onderwijs, de sociale binding tussen studenten stimuleren? En wat is daarin de rol van de universiteit?
Ontwerpend onderzoek: leren met opeenvolgende experimenten
We zochten met een ontwerpende aanpak naar antwoorden op de vragen van de VU. We gingen op onderzoek uit én zorgden voor reuring op de campus. We spraken met studenten en medewerkers en ontwierpen in totaal 7 experimenten, die we uitvoerden op en om de VU-campus. Met deze experimenten verzamelden we inzichten. Deze verwerkten we vervolgens in een set ‘bouwstenen’. Hiermee kan de VU activiteiten ontwerpen die zorgen voor sociale verbinding en betere relaties.
De basis leggen met 3 experimenten
Nadat we uitgebreid onderzoek deden, ontwierpen we 3 experimenten. We lieten studenten die elkaar niet kennen in gesprek gaan, terwijl ze samen een tosti maakten en aten op het campusplein. Ook waren we de oren, ogen en neus van de VU. Zo haalden we verhalen op over speciale gebeurtenissen op de VU. We maakten studenten in een ‘sociale choreografie’ bewust van het feit dat ze meer zijn dan een wandelende informatieverwerker. Dat deden we met een audiotour aan het begin van een college.
Bij het onderzoek en het ontwerpen van deze eerste experimenten werkten we samen met social design studio SMELT.
En dan met 4 experimenten toetsen
De volgende 4 experimenten baseerden we op de bouwstenen. Zo konden we toetsen of ze echt werken. We hielpen de leden van het College van Bestuur om op een verrassende manier met studenten in gesprek te gaan. We verzonnen voor ieder van hen een vorm die aansloot bij wie ze zijn en wat ze belangrijk vinden. Als uitbater van een broodjeskraam met een menukaart die gesprekken over duurzaamheid stimuleert, bijvoorbeeld. Of pitchen voor een Dragons Den-panel van studenten, die beslissen of ze in bepaalde plannen wel of niet hun VUro's willen 'investeren'.
Het laatste experiment ging over het leven en studeren op de campus. We vroegen studenten al hun ideeën met ons te delen. Niks was te gek. Om hen te verleiden mee te doen, kozen we voor een vorm waar ze letterlijk niet omheen konden. En toen bleek: zien delen doet delen. Letterlijk honderden studenten legden hun ideeën vast op een meterslange rol papier, die steeds opvallender werd en door de hele centrale hal slingerde.
Kennis overdragen en inspireren: een Campus Safari en een reizende expositie
Na de laatste experimenten scherpten we de bouwstenen aan. Tegelijkertijd namen we medewerkers van de VU op sleeptouw in een Campus Safari. Op basis van 3 onderzoeksvragen gingen ze met gespreksstarters en een onderzoekskit in 3 groepen de campus op. De opdracht: ga in gesprek met studenten en achterhaal hun behoeften. Zo verzamelden ze niet alleen waardevolle inzichten, maar deden ze ook praktische vaardigheden op.
Ten slotte bundelden we alle inzichten en uitkomsten uit de experimenten in een 'reizende' expositie, waarmee we de verschillende afdelingen en faculteiten lieten zien dat interactie met studenten ook anders kan. En dat dat wérkt. Zo dragen we kennis over en inspireren we hen om aan de slag te gaan met nieuwe experimenten.
Onze aanpak samengevat:
Op pad in en om de VU
Om gevoel te krijgen bij wat er in en om de universiteit allemaal gebeurt, observeerden en proefden we sfeer in de verschillende gebouwen op de campus. We knoopten praatjes aan met studenten en medewerkers. Zo kwamen we meer te weten over het leven als student en het studeren en werken aan de VU – voor en na corona.
In gesprek met studenten
Op basis van deze indrukken gingen we dieper in gesprek met studenten over sociale structuren. We bespraken de manier waarop ze studeren, de interacties met medestudenten en de binding die ze voelen, zowel met andere studenten als met de VU. Onder andere via WhatsApp. Zo hielden we op een laagdrempelige manier contact en kregen we een kijkje in hun leven.
Experimenteren met sociale structuren
Om te ontdekken hoe de VU sociale binding kan stimuleren zetten we 7 experimenten op. Elk van die experimenten stond in het teken van ontmoeting, relaties en sociale structuren. De inzichten uit ons onderzoek kwamen samen in een aantal spanningsvelden. Die gebruikten we om de experimenten vorm te geven.
Framework & bouwstenen
We ontwikkelden een framework waarin we het doel van het sociale aanbod afzetten tegenover de rol van de VU. Dit framework, in combinatie met een set aan bouwstenen, geeft de VU praktische handvatten om de sociale component van studeren een plek te geven in het DNA van de VU.
Wil je ook aan de slag met ontwerpend onderzoek? Bel Boudewijn!
Boudewijn Bugter
Adviseur & directeur Mail mij of bel 06 24 24 68 58